Дайджэст навін аб праваслаўі ў свеце (10-16 жніўня)

Малдова. Фота: orthodoxtimes.com

Малдова

Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Італьянскай Рэспублікі ў Рэспубліцы Малдова Джузэпэ Мария Перрыконе наведаў Бесарабскую мітраполію Румынскай праваслаўнай царквы. Яго прыняў архіепіскап Кішынёўскі і мітрапаліт Бесарабскі Пётр. Галоўнай мэтай сустрэчы, якая прайшла ў цёплай і сяброўскай атмасферы, стала ўмацаванне двухбаковых адносін і выказванне падтрымкі бесарабскай супольнасці, што пражывае ў Італіі.

Падчас працяглай размовы бакі абмеркавалі магчымасці пашырэння супрацоўніцтва паміж мітраполіяй і Пасольствам Італіі. Мітрапаліт Пётр падрабязна распавёў пра душпастырскія, сацыяльныя і будаўнічыя праекты, што рэалізуе мітраполія. Ён асабліва падкрэсліў, што дзейнасць царквы накіраваная на падтрымку вернікаў, асабліва шматлікай бесарабскай дыяспары ў Італіі, і выказаў упэўненасць у важнасці пастаяннага дыялогу з італьянскім Пасольствам для вырашэння іх патрэбаў.

Канстанцінопаль

Уселенскі Патрыярх Варфаламей выступіў з відэазваротам, у якім заклікаў да любові і павагі паміж праваслаўнымі і каталікамі, падкрэсліўшы, што адзінства — дасягальная мэта. Прычынай звароту стаў выхад новага дакументальнага фільма пра старажытны лацінскі манастыр Амальфіён, які на працягу двух стагоддзяў пасля Вялікага расколу 1054 года служыў мостам духоўнага яднання паміж Усходам і Захадам на гары Афон.

У сваім пасланні Патрыярх Варфаламей адзначыў, што фільм яго натхніў. Ён падкрэсліў, што гісторыя манастыра Амальфіён дэманструе магчымасць сумеснага існавання і брацкай любові. «Мы павінны засвоіць урок гэтага фільма і зразумець неабходнасць і магчымасць жыць разам з нашымі каталіцкімі братамі, любіць і паважаць адно аднаго да таго вялікага дня, калі Бог дазволіць нам сустрэцца каля адной Чашы», — сказаў Патрыярх.

Фільм, які атрымаў узнагароду на Міжнародным хрысціянскім кінафестывалі ў Вірджыніі, быў створаны французскім тэлеканалам KTO да 1700-годдзя Першага Уселенскага Сабора ў Нікеі. У ім распавядаецца пра гісторыю лацінскага манастыра на Святой гары, які ў XII–XIII стагоддзях, пасля расколу, працягваў функцыянаваць на Афоне, аб’ядноўваючы манахаў дзвюх традыцый. Уселенскі Патрыярх выказаў падзяку стваральнікам стужкі за іх працу і ўклад у справу яднання хрысціянаў.

Грэцыя

Свята-Мікалаеўскі манастыр у Патрах апынуўся ў эпіцэнтры маштабнага ляснога пажару, які бушуе ў рэгіёне Ахая. Паводле дадзеных мясцовых СМІ, агонь падышоў упрытык да абіцелі і часткова разбурыў дах аднаго з будынкаў жаночага манастыра.

На месцы здарэння знаходзяцца пажарныя разлікі, якія ў каардынацыі з манашкамі і валанцёрамі адчайна змагаюцца з полымем, імкнучыся абараніць манастырскі комплекс. Падзеі вакол манастыра Святога Мікалая сталі адным з самых трывожных эпізодаў у барацьбе з вогненным стыхійным бедствам, што ахапіла рэгіён. Манашкі і валанцёры выказваюць надзею, што супольнымі намаганнямі атрымаецца выратаваць гістарычную абіцель ад поўнага знішчэння.

Сінай

Айцы Сінайскага манастыра накіравалі ліст падзякі Патрыярху Іерусалімскаму Феафілу III пасля нядаўняга візіту дэлегацыі Іерусалімскага Патрыярхату. Яны адзначылі, што візіт дэлегацыі прынёс ім суцяшэнне і духоўную падтрымку ў цяжкі час. Дэлегацыя Іерусалімскага Патрыярхату пацвердзіла гатоўнасць да супрацоўніцтва з урадамі Егіпта і Грэцыі для абароны і дабрабыту абіцелі. Ліст завяршаецца пацвярджэннем прывязанасці манахаў да адзінства і ўзаемнай павагі, а таксама іх гатоўнасцю правесці Генеральную Асамблею для пошуку шляхоў выхаду з крызісу.

Разам з тым у Афінах нарастае занепакоенасць з-за ўскладненняў у перамовах наконт статусу Сінайскага манастыра, выкліканых пазіцыяй Іерусалімскага Патрыярхату. Заява Патрыярхату, зробленая па выніках візіту трохчленнай камісіі ў Сінайскі манастыр, выклікала здзіўленне і трывогу, бо ў ёй адсутнічала ацэнка дзеянняў «мяцежных» манахаў, што выступаюць супраць свайго ігумена, архіепіскапа Даміяна. Гэта ўспрымаецца як маўклівая падтрымка паўстанцаў.

Сітуацыя, якая, паводле крыніц, знаёмых з ходам перамоваў, павінна была быць урэгулявана, апынулася пад пагрозай. У Афінах адбылося экстраннае пасяджэнне для ацэнкі новых абставін. У заяве Іерусалімскага Патрыярхату падкрэсліваецца «важнасць скаардынаванага супрацоўніцтва з кампетэнтнымі грамадзянскімі ўладамі для захавання традыцыйных прызнаных статутаў», што інтэрпрэтуецца як спроба Іерусаліма замацаваць за сабой ролю асноўнага пасярэдніка ў рашэннях па Сінайскім манастыры, нягледзячы на яго аўтаномны статус, што яшчэ больш пагаршае канфлікт.

У адказ на гэтыя падзеі архіепіскап Даміян наклаў на «мяцежных» манахаў пакаранне ў выглядзе адлучэння ад сакрамантаў, а на святароў — забарону ў служэнні. Ён заклікаў іх да пакаяння, што, паводле крыніц, азначае немагчымасць іх удзелу ў адміністрацыйных і кананічных дзеяннях манастыра, у тым ліку ў Генеральнай Асамблеі, на якую спасылаецца Іерусалімскі Патрыярхат. У Афінах растуць апасенні, што гэтыя складанныя закулісныя манеўры могуць зацягнуць рашэнне па статусу манастыра на нявызначаны тэрмін.

Афон

У раёне Святой гары Афон адбылося новае землятрусенне магнітудай 4 балы па шкале Рыхтара. Паводле дадзеных сейсмалагічнай станцыі Салонікскага ўніверсітэта Арыстоцеля, падземныя штуршкі былі зафіксаваныя мінулай ноччу. Эпіцэнтр землятрусу знаходзіўся за 12 кіламетраў на паўночны захад ад Кар’еса, адміністрацыйнага цэнтра Афона.

Паводле папярэдніх дадзеных, землятрусенне мела невялікую глыбіню. Паведамленняў пра разбурэнні або пацярпелых не паступала. Жыхары і манахі Афона паведамілі, што адчулі штуршкі, але панікі не ўзнікла. Сейсмолагі працягваюць маніторынг сітуацыі, каб своечасова інфармаваць пра магчымыя паўторныя штуршкі.

Албанія

У Тыране адбылася важная сустрэча паміж Архіепіскапам Тыранскім, Дзюраскім і ўсёй Албаніі Іаанам і дэлегацыяй Рускай Праваслаўнай Царквы на чале з мітрапалітам Валакаламскім Антоніем, старшынём Аддзела знешніх царкоўных сувязяў Маскоўскага Патрыярхату.

Падчас сустрэчы іерархі абмеркавалі шырокі кола пытанняў, якія датычацца міжправаслаўных адносін і выклікаў, што стаяць перад Праваслаўем у сучасным свеце. Асобная ўвага была нададзена неабходнасці малітвы, дыялогу і пастаянных намаганняў для дасягнення міру ва Украіне.

Румынія

Напярэдадні вялікага свята Успення Прасвятой Багародзіцы ў прытворы Нацыянальнага сабора Румыніі была ўстаноўлена мазаіка, якая адлюстроўвае Багародзіцу Аранту. На гэтым малюнку Прасвятая Багародзіца паказана з узнятымі рукамі і адкрытымі далонямі, а на яе грудзях — Немаўля Ісус.

Каманда мастакоў інтэнсіўна працуе, каб завяршыць як мага больш мазаічных работ да асвячэння сабора, якое адбудзецца 26 кастрычніка 2025 года. На цырымоніі будзе прысутнічаць Уселенскі Патрыярх Варфаламей. Мастакі ставяць перад сабой мэту ствараць да 360 квадратных метраў мазаікі ў месяц.

Канстанцінопаль

11 жніўня 2025 года новы пасол ЗША ў Турцыі Томас Барак наведаў Уселенскі Патрыярхат. Спадар Барак быў прыняты Уселенскім Патрыярхам Варфаламеем, з якім меў працяглую размову ў цёплай і даверлівай атмасферы. Іх гутарка закранула некалькі важных тэм, у тым ліку будучы візіт Патрыярха ў Злучаныя Штаты, становішча хрысціянаў у Сірыі, аднаўленне працы багаслоўскай школы на Халкі, а таксама іншыя пытанні, што датычацца статусу Уселенскага Патрыярхату і грэчаскай дыяспары ў Турцыі.

Візіт новага пасла падкрэслівае важнасць адносін паміж ЗША і Уселенскім Патрыярхатам, які з’яўляецца адным з духоўных цэнтраў сусветнага праваслаўя. Развіццё дыялогу і супрацоўніцтва па ключавых пытаннях мае важнае значэнне для абодвух бакоў.

Румынія

Епіскап Марамурэшскі Іустын, Румынскай праваслаўнай царквы, звярнуўся да паствы і рэзка раскрытыкаваў сучасныя музычныя фестывалі, назваўшы іх крыніцай «трывожных тэндэнцый». У сваёй прапаведзі ён выказаў занепакоенасць тым, як на гэтых мерапрыемствах «дэградуюць» і «высмейваюцца» хрысціянскія сімвалы, у прыватнасці, Святы Крыж, які часта паказваюць перавернутым.

У сваёй прамове іерарх усклаў частку адказнасці на бацькоў, якія дазваляюць сваім дзецям наведваць падобныя мерапрыемствы. Епіскап падкрэсліў, што задача Царквы — казаць пра такія небяспекі і выступаць у якасці «прароцкага голасу» для грамадства. У той жа час ён заклікаў не вінаваціць моладзь, а маліцца за яе і аказваць ёй падтрымку.

Украіна

СБУ затрымала святара УПЦ, абвінавачанага ў каардынаванні агентурнай сеткі ў Запарожжы. Паводле матэрыялаў справы, ёю кіраваў настаяцель аднаго з мясцовых храмаў УПЦ. Ён падбіраў прарасійска настроеных жыхароў. Паказанні на святара даў раней асуджаны расійскі карэкціроўшчык. Як заяўляецца, святар завербаваў таксама 41-гадовага мабілізаванага ў мясцовую вайсковую частку, каб той паведамляў пра дыслакацыю, колькасць і ўзбраенне ўкраінскіх войскаў. У затрыманых знойдзены тэлефоны і камп’ютарная тэхніка. Таксама ў клірыка выяўлены расійскі пашпарт, боепрыпасы да аўтамата Калашнікава і халодная зброя.

Грузія

13 жніўня ў Грузіі адзначылі Дідгхоробу — свята, прысвечанае перамозе войскаў цара Давіда IV Будаўніка над сельджукамі ў 1121 годзе на полі Дідгоры. Паводле традыцыі, цэнтральныя ўрачыстасці прайшлі каля помніка героям бітвы, куды з’ехаліся святары, прадстаўнікі ўлады і тысячы пілігрымаў з усёй краіны. Грузінская праваслаўная царква адыгрывае ключавую ролю ў захаванні памяці пра гэту падзею: духавенства здзейсніла святочны малебен і памінальную службу па загінулых, падкрэсліўшы, што перамога ў Дідгоры стала сімвалам адзінства веры і народа. Намеснік Патрыярха мітрапаліт Шыё (Муджыры) у сваім звароце адзначыў, што подзвіг продкаў — гэта не толькі вайсковая перамога, але і духоўны ўрок, які натхняе захоўваць праваслаўную веру і нацыянальную ідэнтычнасць. Святкаванне суправаджалася народнымі песнямі, гістарычнымі рэканструкцыямі і бласлаўленнем удзельнікаў, што ператварыла яго ў жывы сувязь пакаленняў.

Агляд падрыхтавал прот. Георгій Рой