Дайджэст навін аб праваслаўі ў свеце (11-17 мая)

Сабор духавенства Ганы. Фота: orthodoxtimes.com

Гана.

Сабор духавенства Ганы абмеркаваў ключавыя пытанні царкоўнага жыцця

У Акры адбыўся Сабор духавенства Ганы пад старшынствам Мітрапаліта Акрскага Данііла. Сустрэча прайшла ў зале мерапрыемстваў кафедральнага сабора Гасподняга Перамянення. Раніцай была адслужана Боская літургія, якую ўзначаліў Мітрапаліт Данііл у саслужэнні ўсіх святароў.

Непасрэдна пасля богаслужэння пачалася праца Сабора. Пасля велікоднага прывітання ад імя Папы і Патрыярха Феадора, Мітрапаліт Данііл адкрыў паседжанне. Падчас Сабора былі прадстаўлены даклады па шэрагу важных тэм, сярод якіх "Міжрэлігійны дыялог і супрацоўніцтва ў Гане", роля лаікаў у жыцці Царквы, пытанні кіравання царкоўнымі фінансамі, а таксама планаванне і развіццё царкоўных праектаў.

Грэцыя - Эстонія.

Архіепіскап Афінскі сустрэўся з Мітрапалітам Талінскім

На мінулым тыдні Архіепіскап Афінскі і ўсёй Элады Іеранім II правёў сустрэчу з Мітрапалітам Талінскім і ўсёй Эстоніі Стэфанам, Прадстаяцелем аўтаномнай Эстонскай Апостальскай Праваслаўнай Царквы ў юрысдыкцыі Канстанцінопальскага Патрыярхату. Сустрэча адбылася ў Афінах.

Іерархі абмеркавалі пытанні, якія ўяўляюць узаемную цікавасць, а таксама абмяняліся меркаваннямі па пастырскіх і багаслоўскіх аспектах жыцця іх Цэркваў. Дыялог падкрэслівае жывыя сувязі паміж Царквой Грэцыі і Эстонскай Апостальскай Праваслаўнай Царквой.

Румынія.

У Сібіу адзначылі 119-годдзе асвячэння сабора

У румынскім горадзе Сібіу ўрачыстай літургіяй адзначылі 119 гадоў з дня асвячэння Мітрапаліцкага сабора. Сабор, пабудаваны па ініцыятыве і пры фінансавай падтрымцы святога Андрэя Шагуны, быў урачыста адкрыты 13 мая 1906 года. Архітэктурны праект храма быў натхнёны знакамітай базілікай Святой Сафіі ў Канстанцінопалі. Праект меў велізарнае сімвалічнае значэнне, ўлічваючы, што Трансільванія ў той час знаходзілася пад уладай Аўстра-Венгрыі. Нягледзячы на адсутнасць падтрымкі з боку аўстра-венгерскіх улад, будаўніцтва было паспяхова завершана.

Сербія.

У Сербскім Патрыярхаце пачалася праца Свяшчэннага Архіерэйскага Сабора

У Бялградзе адбылося паседжанне штогадовай сесіі Свяшчэннага Архіерэйскага Сабора Сербскай Праваслаўнай Царквы. Працы вышэйшага іерархічнага, царкоўна-заканадаўчага і царкоўна-судовага органа папярэднічала Боская літургія ў храме Святога Савы на Врачары, якую ўзначаліў Патрыярх Сербскі Парфірый.

Згодна з рэгламентам, пасля зацвярджэння парадку дня, сфарміраванага Свяшчэнным Сінодам, архіерэі разгледзяць падрабязныя справаздачы аб архіпастырскай працы кожнага епархіяльнага архіерэя, а таксама аб дзейнасці цэнтральных царкоўных органаў і ўстаноў. Па выніках працы Сабора чакаецца публікацыя афіцыйнага камюніке.

Румынія

Патрыярх Румынскай Праваслаўнай Царквы Данііл выступіў у сераду з асноўным дакладам на адкрыцці Міжнароднага багаслоўскага сімпозіума «Першы Усяленскі Сабор у Нікеі (325 г.): Праваслаўная вера – аснова царкоўнага адзінства», які праходзіў у Патрыяршым палацы ў Бухарэсце з 14 па 17 мая 2025 года.

«Першы Усяленскі Сабор у Нікеі ў 325 годзе быў не проста эпізодам дактрынальнай канфрантацыі з ерасямі таго часу, але і фундаментальным і неабходным крокам у дагматычным фармуляванні праваслаўнай веры і яе вызнання як выратавальнай ісціны», – сказаў Патрыярх Румыніі.

Міжнародны багаслоўскі сімпозіум быў арганізаваны Румынскім Патрыярхатам у супрацоўніцтве з факультэтам праваслаўнага багаслоўя імя Патрыярха Юстыніяна Бухарэсцкага ўніверсітэта і пры падтрымцы дзяржавы.

Грэцыя

Міжнародная канферэнцыя на Хіосе даследуе спадчыну евангеліста Марка

14 мая 2025 года Мітраполія Хіоса (Грэцыя) арганізавала міжнародную канферэнцыю, прысвечаную евангелісту Марку. Багасловы, гісторыкі і духоўныя лідары абмеркавалі значэнне яго тэкстаў для хрысціянства і сучаснасці.

Мітрапаліт Хіоса падкрэсліў важнасць духоўных традыцый перад глабальнымі выклікамі, назваўшы Евангелле ад Марка кіраўніцтвам да дасягнення адзінства веры і практыкі.

На канферэнцыі абмяркоўваліся гістарычныя і багаслоўскія аспекты Евангелля ад Марка, яго ўплыў на ранняе хрысціянства і роля апостала Марка ў місіянерскай дзейнасці. Праводзіліся паралелі з сучаснымі этычнымі пытаннямі біяэтыкі і сацыяльнай справядлівасці. Эксперты з розных краін гаварылі пра літургічнае значэнне тэкстаў Марка ў розных традыцыях.

Балгарыя

Балгарская Царква абрала новага вікарнага епіскапа Сафійскай мітраполіі

13 мая 2025 года Сінод Балгарскай Праваслаўнай Царквы задаволіў просьбу Патрыярха Данііла аб рукапалажэнні архімандрыта Яна (Пешава) ў сан епіскапа і прызначэнні яго першым вікарным епіскапам Сафійскай мітраполіі з тытулам Браніцкі.

Хіратонія адбудзецца 1 ліпеня 2025 года ў Рыльскім манастыры, у дзень святкавання вяртання мошчаў святога Іаана Рыльскага.

Архімандрыт Ян (Дзімітрый Пешаў) нарадзіўся ў Сафіі ў 1980 годзе. Ён скончыў духоўную семінарыю і багаслоўскі факультэт Сафійскага ўніверсітэта. Манаскі пострыг прыняў у 2004 годзе ў Руенскім манастыры. У 2023 годзе завяршыў магістратуру юрыдычнага факультэта, а ў 2024 годзе быў прызначаны пратасінгелам Сафійскай мітраполіі Патрыярхам Даніілам.

Рым

Сёння 18 мая на плошчы Святога Пятра адбудзецца ўрачыстая цырымонія інтранізацыі новага Папы Рымскага Льва XIV, абранага кардынала Роберта Фрэнсіса Прэвоста. На цырымоніі плануе прысутнічаць Усяленскі Патрыярх Варфаламей.

Цырымонія інтранізацыі пачнецца з імшы. У яе ходзе Папе будуць уручаны палій і Пярсцёнак Рыбака. Кардыналы прынясуць прысягу вернасці новаму Пантыфіку.

Адным з першых важных рашэнняў для Льва XIV стане пытанне аб магчымай паездцы ў Турцыю для ўдзелу ў святкаванні 1700-годдзя Першага Усяленскага Сабора ў Нікеі, запланаванай яшчэ Папам Францыскам. Акрамя таго, яму трэба будзе прызначыць ключавых супрацоўнікаў і кіраўнікоў дэпартаментаў курыі, а таксама вызначыць даты кананізацый, адкладзеных у сувязі са смерцю Папы Францыска.

Афон

На Афоне адбылася інтранізацыя новага ігумена Зографскага манастыра

11 мая ў Зографскім манастыры на Святой Гары Афон адбылася ўрачыстая цырымонія інтранізацыі новага ігумена – архімандрыта Гаўрыіла. У цырымоніі, якая прайшла ў саборным храме манастыра, прынялі ўдзел прадстаўнікі ўсіх афонскіх манастыроў, духавенства, паломнікі, а таксама афіцыйныя дэлегацыі з Балгарыі і Грэцыі.

Балгарскую дэлегацыю ўзначаліў міністр юстыцыі Георгій Георгіеў. Міністр Георгіеў падкрэсліў значнасць прысутнасці балгарскага боку на цырымоніі, адзначыўшы важную ролю Зографскага манастыра ў балгарскай культуры і гісторыі. Ад імя балгарскага ўрада ён уручыў архімандрыту Гаўрыілу ігуменскі посах, сімвал духоўнага лідарства і пераемнасці.

Архімандрыт Гаўрыіл выказаў глыбокую падзяку за аказаную падтрымку і паабяцаў працягнуць справу свайго папярэдніка, архімандрыта Амвросія, які прыклаў шмат намаганняў для аднаўлення манастыра.

Фінляндыя.

Кіраўнікі цэркваў Фінляндыі абмеркавалі падтрымку замежных студэнтаў

12 мая ў Хельсінкі кіраўнікі цэркваў Фінляндыі абмеркавалі складанае становішча многіх замежных студэнтаў у іх краіне. Была падкрэслена важнасць дакладнай інфармацыі пра адукацыю, жыццё і працаўладкаванне ў Фінляндыі, а таксама ўсебаковай падтрымкі маладых людзей з краін па-за межамі Еўрапейскага Звязу. Яны разлічваюць на падпрацоўкі, але ў выніку сутыкаюцца з сур'ёзнымі праблемамі. Кіраўнікі цэркваў заклікалі да супольных намаганняў рэлігійных, дабрачынных арганізацый і дзяржавы для дапамогі маладым людзям, якія маюць патрэбу. Цэрквы гатовы адыгрываць актыўную ролю, але, на іх думку, адказнасць ляжыць і на фінскай дзяржаве ў тым ліку.

Грузія.

Грузінская Царква гнеўна асудзіла скандальны спектакль "LIBERTÉ" у Тбіліскім тэатры

Грузінская Праваслаўная Царква выказала глыбокае абурэнне і катэгарычнае асуджэнне спектакля "LIBERTÉ", нядаўна паказанага на сцэне аднаго з тбіліскіх тэатраў. У афіцыйнай заяве Патрыярхіі падкрэсліваецца, што недапушчальна прыкрывацца паняццямі "свабоды" і "мастацтва" для апраўдання дзеянняў, якія Царква расцэньвае як прамое блюзнерства і парушэнне хрысціянскіх каштоўнасцей.

Прычынай такой рэзкай рэакцыі сталі шматлікія паведамленні пра змест спектакля, які ўключае адкрытыя сэксуальныя сцэны, выкарыстанне ненарматыўнай лексікі пры апісанні палавых актаў, а таксама эпізоды з аголенымі акцёрамі. На думку прадстаўнікоў Царквы, падобнае відовішча не мае нічога супольнага з сапраўдным мастацтвам і служыць толькі для правакацыі і абразы рэлігійных пачуццяў вернікаў.

У сваёй заяве Грузінская Патрыярхія асабліва адзначыла, што асобы, якія свядома здзяйсняюць блюзнерскія дзеянні і адмаўляюцца ад пакаяння, падлягаюць царкоўнаму адлучэнню. Гэта крайняя мера ўздзеяння, якая сведчыць пра сур'ёзнасць, з якой Царква ўспрымае дадзены інцыдэнт і падобныя праявы непавагі да святынь.

Украіна.

Візіт іерарха Антыяхійскай Царквы на акупаваныя тэрыторыі Украіны выклікаў крытыку

Прадстаўнік Антыяхійскага Патрыярхату епіскап Сафіцкі Дзімітрый 8 мая наведаў Марыупаль і іншыя населеныя пункты на акупаваных Расіяй тэрыторыях Украіны. Візіт, які адбыўся па дабраславенні Патрыярха Маскоўскага Кірыла, выклікаў крытычную рэакцыю з боку Украіны.

Падчас паездкі ў суправаджэнні мітрапаліта Данецкага і Марыупальскага Уладзіміра (РПЦ) епіскап Дзімітрый агледзеў адноўленыя пасля баявых дзеянняў храмы. Наведванне епіскапам Дзімітрыем акупаваных тэрыторый, якія кантралююцца Расіяй, многімі расцэньваецца як дэманстрацыя салідарнасці Антыяхійскай Царквы з РПЦ і падтрымка агрэсіўнай вайны Расіі супраць Украіны, нягледзячы на заявы Антыяхійскага Патрыярхату аб малітве за адзінства Украінскай Царквы. Дадзены візіт, верагодна, узмоцніць напружанасць у адносінах паміж праваслаўнымі цэрквамі ў кантэксце працяглага канфлікту ва Украіне.

Украіна.

Тэалагіня інакіня Васа наведала ПЦУ для абмеркавання супрацоўніцтва і адукацыі

Вядомая тэалагіня і выкладчыца літургікі, інакіня Васа (Ларына), здзейсніла візіт ва Украіну, дзе правяла шэраг сустрэч з прадстаўнікамі Праваслаўнай царквы Украіны (ПЦУ). Гэты візіт прыцягнуў увагу ў кантэксце бягучай рэлігійнай сітуацыі ў краіне і важнасці дыялогу паміж праваслаўнымі грамадамі.

У рамках візіту інакіня Васа наведала Кіеўскую праваслаўную багаслоўскую акадэмію ПЦУ, дзе правяла лекцыі і семінары, прысвечаныя сучасным падыходам у багаслоўі і літургіцы. Яна акцэнтавала неабходнасць інтэграцыі традыцыйнага багаслоўскага ведання з сучаснымі метадамі выкладання, што выклікала жывую цікавасць у студэнтаў і выкладчыцкага складу акадэміі.

Адбыліся таксама сустрэчы інакіні Васы з кіраўніцтвам ПЦУ, падчас якіх абмяркоўваліся пытанні далейшага супрацоўніцтва і падтрымкі развіцця духоўнай адукацыі ва Украіне. 

Злучаныя Штаты Амерыкі.

Архіепіскап Амерыканскі Элпідафор прызначаны ў Камісію па рэлігійнай свабодзе пры прэзідэнце Трампе

Архіепіскап Амерыканскі Элпідафор быў прызначаны ў Камісію па рэлігійнай свабодзе пры прэзідэнце Трампе. Камісія заклікана кансультаваць федэральны ўрад па пытаннях абароны і прасоўвання рэлігійнай свабоды ў Злучаных Штатах і ў свеце.

Архіепіскап Элпідафор выказаў сваю прыхільнасць дыялогу паміж рэлігіямі, што адпавядае бачанню Сусветнага Патрыярха Варфаламея. Камісія ўключае ў сябе шэраг рэлігійных лідараў і ўзначальваецца віцэ-губернатарам Тэхаса Дэнам Патрыкам. Яе мандат уключае ў сябе падрыхтоўку справаздачы аб рэлігійнай свабодзе, выяўленне пагроз і выпрацоўку стратэгій па ўзмацненні абароны рэлігійных свабод.

Іерусалім.

Святы Сінод у Іерусаліме: Патрыярх асудзіў абмежаванні на Вялікдзень і абвясціў аб новых прызначэннях

15 мая ў Іерусаліме адбыўся Святы Сінод Іерусалімскага патрыярхату, на якім Патрыярх Феафіл III асудзіў абмежаванні, уведзеныя на святкаванне Вялікадня, і абвясціў аб шэрагу новых прызначэнняў у Іерусалімскім Патрыярхаце.

Архіепіскап Макарый Катарскі стаў мітрапалітам Пталемаідскім, а архіепіскап Арыставул Мадабскі пераведзены на служэнне ў Катар. Новае прызначэнне было зроблена на пасаду Генеральнага наглядчыка правінцый Паўночна-Заходняга берагу, былі прызначаны ігумены розных манастыроў і сакратар Святога Сінода.

Патрыярх і іншыя сябры Сінода ўзнеслі малітвы аб міры ва ўсім свеце і Божых дабраславеннях Іерусалімскай царкве.

Агляд падрыхтавалі прот. Георгій Рой